पाथिभरा केबुलकार निर्माणमा अवरोधपछि झडप, घाइतेलाई लगियो काठमाडौं

विराटनगर । ताप्लेजुङको प्रसिद्ध धार्मिकस्थल पाथीभरामा केबुलकार निर्माणको काम अघि बढेपछि त्यसको विरोधमा उत्रिएको ‘नो केबुलकार’ समूह र प्रहरीबीच शनिबार भएको झडपका घाइतेलाई थप उपचारका लागि आइतबार विराटनगर हुँदै काठमाडौं लगिएको छ । 

झडपका क्रममा गोली लागेको भनिएका दुई आन्दोलनकारीसहित तीन जनालाई आइतबार विराटनगर विमानस्थलबाट नेपाली सेनाको स्काई ट्रकमार्फत थप उपचारका लागि काठमाडौं लगिएको हो ।

शनिबार बेलुका ६ बजेपछि झडपमा कम्तिमा १९ प्रहरी समेत घाइते भएको जनाइएको छ । घाइते भएका ६ जना आन्दोलनकारीहरू मध्ये तीनजनाको अवस्था गम्भीर भएपछि उनीहरूलाई काठमाडौं लगिएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय ताप्लेजुङले जनाएको छ । 

तेह्रथुमको म्याङलुङबजारका ३६ वर्षीय यामबहादुर लिम्बूको तिघ्रा र पाँचथरको मिक्लाजुङका १८ वर्षीय सगुन लावतीको कुममा प्रहरीले चलाएको गोली लागेको जनाइएको छ । 

झडपका क्रममा भीरबाट लडेका ताप्लेजुङ बस्ने धर्म पालुङ्वाको कुम (ब्यूटी बोन) मा फ्याक्चर भएका कारण उनी पनि गम्भीर रहेको जनाइएको छ ।

फुङ्लिङ नगरपालिका–११ मा केबुलकारको संरचना निर्माण कार्य सुरू भएपछि घरेलु हातहतियारसहित ठुलो संख्यामा रहेको आन्दोलनकारी समुहले बलजफ्ती गरेको र खटिएका प्रहरी अधिकृतहरूमाथि समेत अन्धधुन्ध आक्रमण गरेको प्रहरीको दाबी छ । 

स्थितिलाई नियन्त्रणमा लिनका लागि सशस्त्र र नेपाल प्रहरीले अश्रुग्यासका सेल फालेको, तर सुरक्षाकर्मीहरूलाई बलुडाँडाको माथिबाट ढुंगामुडा र गुलेलीबाट आक्रमण गरेपछि बाध्य भएर गोली चलाउनु परेको प्रहरी स्रोतले जनाएको छ ।

झडपस्थलबाट खुकुरी लगायतका हातहतियार पनि बरामद भएको ताप्लेजुङका प्रमुख जिल्ला अधिकारी नेत्रप्रसाद शर्माले बताए ।

आन्दोलनकारी पक्षले भने आफूमाथि बल प्रयोग भएपछि झडपको अवस्था बनेको दाबी गरेका छन् । झडपमा गम्भीर घाइते भएका तीनैजनाको जिल्ला अस्पताल ताप्लेजुङमा प्रारम्भिक उपचार गरी विराटनगरको नोबेल मेडिकल कलेजमा उपचार भइरहेको थियो । नोबेलमा उपचारमा गरेपछि थप उपचारका लागि घाइते तीनैजनालाई काठमाडौं पठाइएको मोरङका प्रमुख जिल्ला अधिकारी इन्द्रदेव यादवले जानकारी दिए ।

पाथीभरा क्षेत्रमा नेपाल उद्योग बाणिज्य महासंघका अध्यक्षसमेत रहेका आईएमई ग्रुपका चन्द्र ढकाल समेतको समुहले केबुलकार निर्माण गर्ने कानुनी प्रक्रिया पूरा गरिसकेर माघ ८ देखि निर्माणको काम अघि बढाएको थियो । केबलकार निर्माण गर्दा महत्वपूर्ण सा“स्कृतिक सम्पदा जोखिममा पर्ने तथा पर्यावरण नास हुने भन्दै त्यहा“का जातीय संघसंस्थाहरूले विरोध सुरू गरेका थिए । केबुलकारको ‘बटम स्टेशन’ निर्माणको काम अघि बढेपछि विरोध चर्किएको हो ।

निजी क्षेत्रले केबुलकार निर्माण भएपछि ताप्लेजुङको आर्थिक, सामाजिक तथा सांस्कृतिक विकासमा टेवा पुग्ने तथा बार्षिक १० धार्मिक पर्यटकले ताप्लेजुङ भ्रमण गरी कोशी प्रदेशकै आर्थिक समृद्धिमा सहयोग पुग्ने बताउँदै आएका छन् । १५ महिनाभित्र केबुलकार निर्माण गरिसक्ने योजनाका साथ निर्माण सुरू भएपनि विरोध र झडपले यो परियोजना अघि बढाउन अप्ठेरो अवस्था बनेको हो ।

यसैबीच, आन्दोलनरत विभिन्न संघसंस्थाहरूले मेची राजमार्ग र तमोर करिडोरको सडकमा यातायात बन्दको घोषणा गरेका छन् । मुक्कुम्लुङ संघर्ष समिति लगायतका आन्दोलनरत संस्थाहरूले विज्ञप्ति निकालेर यातायात बन्द आह्वान गरेका हुन् ।

प्रतिपक्षी दलको विरोध

आइतबार बसेको कोशी प्रदेशसभाको बैठकमा बोल्दै प्रतिपक्षी दलका सांसदहरूले पाथीभरामा केबुलकार निर्माणका क्रममा भएको झडपको घटनाको चर्को विरोध गरेका छन् । 

प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेकपा माओवादी केन्द्र संसदीय दलका नेता इन्द्रबहादुर आङ्बोले शान्तिपूर्ण विरोधमा राज्यले दमन गर्न खोजेको आरोप लगाए ।

घटनापछि प्रदेश सभामा विशेष समय लिए बोलेका आङ्बोले राज्य आतंक बढेको बताए । उनले व्यापारीलाई रिझाउनका लागि जनतामाथि गोली चलाउने कार्य बन्द हुनुपर्ने बताए ।

‘स्थानीयको सरोकारलाई कतै पनि सम्बोधन नगरीकन अलोकतान्त्रिक र निरंकुश ढंगले दमन भएको छ, नागरिकको आवाजलाई बन्द गर्न खोजिएको छ’ उनले भने, ‘पवित्र धार्मिक स्थलमा यस्तो घटना हुनु दुःखद् छ, निर्माण रोकियोस्, सशस्त्र फिर्ता गरेर शान्तिपूर्ण रूपमा बार्ता सम्वादको थलानी हुनुपर्छ ।’

उनले पाथीभरा क्षेत्र लामो समयदेखि अशान्त बनेको भन्दै सरकारको ध्यानाकर्षण गराए । उनले विकासका लागि मात्रै नभएर व्यापारिक प्रयोजनका लागि पनि केबलकार निर्माणको अनुमति दिएको बताए । 

साथै, उनले ठुला विकासलाई रोक्न नहुने पनि बताए । ठूला पूर्वाधारलाई हाम्रो प्रदेशमा आउन रोक्न नहुने बताए । ठूलो लगानीमा आउने पूर्वाधारलाई राज्यले पनि संरक्षण गर्नुपर्नेमा आफू प्रष्ट भएको बताउँदै आङ्बोले नागरिकको सरोकार भएको बिषयलाई पनि राज्यले नै ध्यान दिनुपर्ने बताए ।

नेकपा एकीकृत समाजवादीका सांसद कमलप्रसाद जबेगूले पाथीभरा क्षेत्रमा भएको घटनाप्रति सरकारको ध्यानाकर्षण गराए । उनले गोली प्रहार हुनेसम्मको अवस्था आउनु दुःखद् भएको बताए । 

‘निमुखा जनतामाथि गोली किन प्रहार गर्नुपरेको हो ? हाम्रो संरक्षणको धरोहरलाई प्राकृतिक रूपमै छाडौं भन्ने माग रहँदै आएको छ’ जबेगूले भने, ‘तर व्यापारीको पछि लागेर संघको सरकार कुदिरहेको छ, प्रदेश सरकारपनि त्यैस“ग कुदिरहेको छ, यो दुःखद् छ ।’

उनले पाथीभरामा केबुलकार निर्माण भएर त्यहा“ भारी बोकेर गुजारा गर्ने व्यक्तिहरू बेरोजगार बन्ने दाबी गरे । उनले केबुलकारको साटो काफ्लेपार्टीसम्म कालोपत्रे सडक आवश्यक रहेको बताए ।

संसदको शून्य समयमा बोल्ने कांगेसका सांसदहरू प्रदीप सुनुवार, शमशेर राई, गोविन्द गिरी, राप्रपाकी प्रमुख सचेतक सविना बजगाईं, एमालेका प्रमुख सचेतक विदुर लिङ्थेप लगायतले पनि घटनाप्रति दुःख व्यक्त गर्दै वार्ता सम्वादबाट तीन तहका सरकार मिलेर समस्या समाधान गर्नुपर्ने बताए ।