महानिरीक्षकको नीतिविपरीत ट्राफिक प्रहरी, पोष्टमा पुरानाकै बोलबाला

विराटनगर । नेपाल प्रहरीमा प्रहरी महानिरीक्षकको जिम्मेवारी पाउने बित्तिकै बसन्त कुँवरले ट्राफिक प्रहरीमा ल्याएको सुधारको नयाँ नीति उनको कार्यकाल सकिएसँगै अलपत्र पर्ने देखिएको छ । 

महानिरीक्षक कुँवरले थालेको अभियान राजनीतिक पहुँच भएका कनिष्ठ अधिकृतहरूका कारण अलपत्र परेको हो । लगातार १० वर्ष ट्राफिक प्रहरीमा बसेर काम गरेकालाई हटाएर नयाँलाई जिम्मेवारी दिने महानिरीक्षकको नीति पूर्ण रुपमा लागू नहुँदै उनी सेवा निवृत्त हुन लागेका छन् । ट्राफिक प्रहरीमा पुरानै कर्मचारीको हालिमुहाली हुन थालेको छ ।

ट्राफिकमा जवानदेखि वरिष्ठ नायव निरीक्षकसम्मका प्रहरी हाल पनि २९ वर्षदेखि कार्यरत रहेको बताइन्छ । ट्राफिक प्रहरीमा पुरानाले वर्षौदेखि पोष्ट इन्चार्ज चलाएर आर्थिक चलखेलबाट हाकिम रिझाउँदै आएका छन् । 

महानिरीक्षक कुवँरको आदेशमा देशभरबाट पुरानालाई हटाइएको भएपनि कोशी प्रदेशमा सहायक निरीक्षक र नायव निरीक्षक मात्रै दर्जन भन्दा बढी अहिलेसम्म कार्यरत छन् ।

सुनसरीको दुहबीस्थित ट्राफिक प्रहरी पोष्ट प्रमुख सुन्दरमणि पोखरेल एउटा उदाहरण हुन् । 

ट्राफिक प्रहरीमै २९ वर्ष बिताएका उनी सहायक निरीक्षकदेखि हालसम्म पोष्ट प्रमुख मात्रै छन् । कोशी प्रदेशमै सबै भन्दा बढी ट्राफिकलाई कमाइ हुने विराटनगर भन्सारस्थित पोष्टमामात्रै उनी चार वर्ष बसेका थिए ।
दोस्रो कमाई हुने काँकडभिट्टा भन्सार पोष्टमा पनि उनले लामो अवधि नेतृत्व गरिसकेका छन् । 

ट्राफिक प्रहरीको पोष्ट प्रमुख हुनलाई मासिक रुपमा हाकिमलाई रकम बुझाउनैपर्ने बाध्यकारी नियम छ । पोखरेलजस्ता वर्षौदेखि ट्राफिकमा रहेका वरिष्ठ नायव निरीक्षक लोकबहादुर दियाली, नायव निरीक्षकहरू लिला न्यौपाने, राजकुमार बस्नेत, डम्बर रसाइलीलगायत छन् ।

यस्तै सहायक निरीक्षकहरू होम खतिवडा, लक्ष्मी ओझा, धर्मेन्द्र चौधरी, हिक्मत काफ्ले, निलमणि पोखरेल, हरि खत्री, तुलामणि पोखरेल लगायतका कनिष्ठ अधिकृतहरूलाई महानिरीक्षकको नीतिले छोएको छैन ।

तर, ट्राफिक प्रहरीको कोशी प्रदेश कार्यालय इटहरीका प्रमुख विनोद घिमिरे १० वर्ष भन्दा बढी ट्राफिकमा रहेर पोष्ट प्रमुख रहिरहेका कोशी प्रदेशमा कोही पनि नभएको गलत दाबी गर्छन् । 

‘चालक र अफिसियल काम गर्ने बाहेक पुराना छैनन् १० वर्ष नाघेका’ उनले भने । महानिरीक्ष्ँकले पुरानालाई हटाउने क्रममा जवान र हवल्दार मात्रै कोशी प्रदेशबाट ४५ जना ट्राफिकबाट बिदा भएका थिए । 
हाल छिटपुट रुपमा तल्लो दर्जाका ट्राफिक पुरानै रहेका छन् । कुवँरले प्रयास थाले पनि वर्षौदेखि एकपछि अर्को पोष्टको प्रमुख भएर आर्थिक रुपमा सम्पन्न हुँदै पहुँच र पावरको नजिकमा बसेकाहरूलाई हटाउन सकेका छैनन् ।

हुन त उनी आफै सेवा निवृत्त हुने चैत ४ गते अगावै नजिकका अधिकृतहरूलाई ट्राफिक कार्यालयहरूको प्रमुख बनाउनमा तल्लिन रहेका छन् । 

काठमाडौं उपत्यका ट्राफिक प्रहरी कार्यालयका प्रहरी उपरीक्षक दिपक गिरी नेपाल प्रहरीको नीतिअनुसार पुराना जाने र नयाँ आउने क्रम जारी रहेको बताउँछन् ।

ट्राफिक प्रहरीको एउटा पोष्टले मासिक न्यूनतम ४० हजारदेखि अधिकतम एक लाख रुपैयाँसम्म हाकिमलाई बुझाउनुपर्ने नियम नै छ । बढी रकम कबुल गर्नेले मागेको पोष्ट पाउने गरेका छन् । 

मासिक रकमकै विषयमा हिसाब नमिलेपछि विराटनगर कञ्चनबारीको पोष्ट केही दिनअघि हटाइएको छ । राजश्व बाहेकको मासिक रकम माग गरेजति संकलन गर्न नसकेकाले पोष्ट हटाइएको ट्राफिक स्रोतको दाबी छ ।

सडक पेटी बाहिर बनाइएको पोष्टको संरचना नै भत्काएर लगिएको छ । राजमार्गमा ट्राफिकका पोष्ट धेरै भएकाले कञ्चनबारीबाट हटाउनुपरेको मोरङका ट्राफिक प्रमुख राजन लम्सालले बताए । 

उनका अनुसार रानी, विराटनगर बसपार्क, जिल्ला ट्राफिक, नेमुवाबाट राजमार्गमा नियमित चेकजाँच हुने गरेकाले जनगुसानो ब्यवस्थापन गर्न पोष्ट हटाउनुपरेको बताए । 

स्रोतले भने मासिक ६० हजार रुपैयाँ राजश्व बाहेकको रकम उठाउन नसकेकाले पोष्ट हटाइएको दाबी गरेको छ । 

ट्राफिकका प्रदेश प्रमुख घिमिरेले जिल्ला ट्राफिक मोरङको निर्णयले पोष्ट हटेको बताए । लामो अवधि ट्राफिकमा बसेका कर्मचारीको जीवनशैली उनकै दर्जामा रहेका अन्य प्रहरीको भन्दा धेरै भिन्न छ । 

कतिपय तल्लो दर्जाका ट्राफिक वर्षैपिच्छे मोटरसाइकल फेर्छन् भने नेपाल प्रहरीमा रहेका धेरैले साइकल प्रयोग गर्छन् । 

धेरै जसो ट्राफिक प्रहरीले होटलको खाना खान्छन् भने सोही दर्जाका प्रहरीले सामूहिक मेसमा साप्ताहिक रुपमा मात्रै मासुभात खाने गरेका छन् । 

एकै दिन प्रहरीको जागिरमा प्रवेश गरेका दुईमध्ये एक ट्राफिकमा रहेकाको जीवनयापन र उठबस उच्च छ भने साधारण प्रहरीको भने अभावमा जीवन चलेको पाइन्छ ।

कोशी प्रदेश प्रहरी कार्यालयका प्रवक्ता एवं प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक भीमबहादुर दाहाल एकै खाले प्रहरी कर्मचारी लामो अवधि एकै ठाउँमा हुँदा गुनासो बढी आउने भएकाले प्रहरीको नीतिअनुसार नै परिवर्तन भइरहेको दाबी गर्छन् । 

‘ट्राफिक प्रहरीको तालिम लिएर बसेका धेरैले अझै पनि पाले पाएका छैनन् तर, ट्राफिक बुझेका पुराना पनि आवश्यक छ’ उनले भने, ‘दक्ष जनशक्ति पनि चाहिने भएकाले नयाँ र पुराना दुबैलाई मिलाएर ट्राफिकको जिम्मेवारी दिएको पाइएको छ ।’