चलचित्रमा ‘स्क्रिप्ट डाक्टर’ को प्रयोग

काठमाडौं : चलचित्र राम्रो बन्न कथासँगै पटकथा पनि सशक्त हुनुपर्छ । नेपाली चलचित्रमा उठान गरिएका विषयवस्तुले प्रशंसा पाए पनि पटकथामा भन समस्या देखिने गरेको धेरैको टिप्पणी सुनिन्छ । यही समस्या समाधानका लागि पछिल्लो समय चलचिक्रमा ‘स्त्रिप्ट डाक्टर’ को प्रयोग बढेको पाइन्छ । पटकथामा देखिएका समस्या, त्यसको सम्भावित समाधान औंल्याउने काम स्क्रिप्ट डाक्टरले गर्छन् ।

‘टलकजङ्ग भर्सेस टुल्के’, ‘पशुपति प्रसाद’ जस्ता मौलिक कथा लेखेका लेखक तथा अभिनेता खगेन्द्र लामिछाने प्राय आफैं लिखित चलचित्रमै अभिनय गर्थे । तर पछिल्लो समय उनले अन्य लेखकद्वारा सिर्जित पात्रमा समेत काम गर्नुका साथै पटकथा लेखनमा सहयोग पनि लिन थालेका छन् ।

उनले लेखेको पछिल्लो चलचित्र ‘पशुपति प्रसाद २ : भष्मे डन’ मा स्क्रिप्ट डाक्टरका रूपमा निर्देशक मनोज पण्डितलाई राखे । लेखकका रूपमा यो निकै सहयोगी रहेको अनुभव गरेको उनले बताए ।

हामीले कथा लेखनका क्रम गरिरहेका गल्ती औंल्याउने भएकाले मलाई निकै उपयोगी रह्यो । म लेखक रूपमा स्थापित भए पनि उनको सहयोगले पटकथालाई राम्रो बनाउने मौका पाएँ, अभिनेता लामिछानेले भने ।

नेपाली चलचित्र ‘लूट’ मार्फत प्रस्तुतीकरण, कथ्य शैली र पात्र आवरणमा भिन्नता ल्याउन सफल निर्देशक निश्चल बस्नेत लेखक पनि हुन् । उनले लेखनका क्रममा कमजोरी छुट्याउन सहज नहुने बताए ।

मैले लूट शृङ्खला आफैंले लेखें । पहिलो शृङ्खलामार्फत निर्देशनमा स्थापित भएँ । तर दोस्रोमा पटकथाभन्दा चरित्रलाई प्राथमिकतामा राखें । कहींकतै चरित्रमा स्टारडम (लोकप्रियता) हाबी भयो, निर्देशक बस्नेतले भने, मैले नयाँ चलचित्र दिमाग खराबमा अरुकै लेखनमा काम गरें । निर्देशक भएकाले लेखनमा मेरो सहभागिता थियो । त्यसमा स्क्रिप्ट डाक्टर जोडिएपछि समस्या र त्यसको समाधान पनि बुझ्न पायौं ।

उनले पटकथामा उचित सल्लाह दिएर समाधान निकाल्नसके चलचित्र पर्दामा आएर उब्जिने प्रश्नहरू लेखनकै क्रममा समाधान हुने बताए ।

‘जात्रा’ र ‘जात्रै जात्रा’ निर्देशन गरेर स्थापित भएका निर्देशक प्रदीप भट्टराईले लेखक र निर्देशक एऊटै व्यक्ति हुँदा छायाङ्कनका त्रममा सहज हुने भए तापनि त्यस अगाडि लेखनकै क्रम रचनात्मक सुझाव उपयोगी हुने बताए ।

उनले भने, आफैले लेखेको कथामा पात्रसँग बढी नजिकिनु स्वाभाविक हो । छायाङ्कनमा समस्या देखिए परिवर्तन गर्न सकिन्छ । यद्यपि लेखनका क्रममा हामी विषयभन्दा बाहिर गइरहेका हुन्छौ । त्यही कारणले कथा राम्रो भए तापनि पटकथामा समस्या देखिने गर्छ । उनले पटकथा लेखनमा मेहनत आवश्यक रहेको बताए ।

लेखनका क्रम सहयोगी हुने अनुभवकै कारण नेपाली चलचिक्रमा ‘स्त्रिप्ट डाक्टर’ को प्रयोग बढ्न थालेको छ । केही निर्देशकले आˆनो भरपर्दो निर्देशक वा लेखकलाई पटकथा दिएर सुझाव लिने गरेका छन् । तर, आˆनो कार्यकौशलतामा प्रश्न उठ्ने डरले त्यो सार्वजनिक गरिदैन ।

यद्यपि पछिल्लो समय ‘स्क्रिप्ट डाक्टर’को प्रयोग बढेसँगै रचनात्मक सुझावका लागि निर्देशक र लेखक खुलेर सल्लाह गर्न थालेका छन् ।